سفارش تبلیغ
صبا ویژن
وبلاگ شخصی محمدعلی مقامی
  • محمدعلی مقامی ( جمعه 88/6/20 :: ساعت 12:0 صبح)

  • به نام خدا
    نتایج امتحانات فاینال تابستان 88



    صفحه اعلام نتایج کلاسهای استاد محترم جناب آقای جعفری

     

    کلاسهای شنبه-چهارشنبه

    Elementary1 

     

    Pre-Intermediate3 

     

    High-Intermediate3 

     

    کلاسهای یکشنبه-سه شنبه

    Basic1 

     

    Basic3 

     

    Elementary3 

     

     

    mamaghami@yahoo.com 

    mamaghami@gmail.com



  • کلمات کلیدی :
  • نوشته های دیگران ()

  • محمدعلی مقامی ( جمعه 88/6/20 :: ساعت 12:0 صبح)

  • به نام خدا
    نتایج امتحانات فاینال تابستان 88



    صفحه اعلام نتایج کلاسهای استاد محترم جناب آقای برزکار

    کلاسهای شنبه-چهارشنبه

    Basic2

     

    Pre-Intermediate3 

     

    Intermediate3 

     

    کلاس یکشنبه-سه شنبه

    Elementary2 

     

    کلاسهای دوشنبه-پنجشنبه

    Pre-Intermediate1 

     

    Intermediate2 

     

    High-Intermediate2 

     

     

    mamaghami@yahoo.com 

    mamaghami@gmail.com



  • کلمات کلیدی :
  • نوشته های دیگران ()

  • محمدعلی مقامی ( جمعه 88/6/20 :: ساعت 12:0 صبح)

  • به نام خدا
    نتایج امتحانات فاینال تابستان 88



    صفحه اعلام نتایج کلاسهای استاد محترم جناب آقای آوند


    کلاسهای شنبه-چهارشنبه

    Elementary2

     

    Elementary2 

     

     

    mamaghami@yahoo.com 

    mamaghami@gmail.com



  • کلمات کلیدی :
  • نوشته های دیگران ()

  • محمدعلی مقامی ( جمعه 88/6/20 :: ساعت 12:0 صبح)

  • به نام خدا
    نتایج امتحانات فاینال تابستان 88



    صفحه اعلام نتایج کلاسهای استاد محترم سرکار خانم فیروزی

    کلاسهای یکشنبه-سه شنبه

    Race3 

     

    Run3

     

    Start 

     

    Start 

     

    کلاسهای دوشنبه-پنجشنبه

    Start 

     

    Race3 

     

    Race3 

     

     

    mamaghami@yahoo.com 

    mamaghami@gmail.com


     



  • کلمات کلیدی :
  • نوشته های دیگران ()

  • محمدعلی مقامی ( سه شنبه 88/6/17 :: ساعت 10:49 عصر)

  • In the Name of God

    Aims of Islamic Jihad

    Sit of the World Center

    Shia Studies

    By:Martyr Ayatullah Dr Muhammad Husayni Behishti &
    Martyr Dr Muhammad Jawad Bahonar
    Jihad literally means utmost effort to achieve an ive. In Islamic terminology it means to endeavour and make sacrifice for the cause of Allah, that is, for the deliverance of the people from injustice and subjugation, restoration of belief in Allah"s unity and establishment of a just social system.
    Defence is a special form of jihad which aims at preventing an attack by an aggressor. In the religious texts of Islam it has been described as resistance to the aggressive designs of an enemy against a Muslim land and thwarting his attempt to gain the control of the natural resources of a Muslim country. Hence defence is a form of jihad for the cause of righteousness and justice.

    Aims of Islamic Jihad
    Islam with its vast revolutionary programme aims at establishing unity of human society on the basis of justice and mutual love. It wants to restore human freedom and humanize the world. Hence it fights against every kind of polytheism, injustice and subjugation. The Muslim ummah considers itself responsible not only to lead individually and collectively a life based on justice and Unity of Allah, but also, as far as possible, does its utmost to propagate righteousness, to awaken the ignorant, to fight for the cause of the oppressed and the under?privileged, to put an end to corruption and to restore freedom.
    It is a basic duty of the Muslims to work for the removal of all obstacles in the way of human growth and develop­ment, and not to show indifference to them. The Muslims not only should defend the existing sphere of their religious influence but also should try to expand it.
    It is also a duty of the Muslims to resist enemy aggression in every possible way, to forestall injustice and corruption and to co?operate with others in this respect.
    We conclude, therefore, that the following are the aims of jihad:
    (1) Expansion of the belief in Allah and adherence to His commandments.
    "Fight in the way o f Allah against those who fight against you". (Surah al?Baqarah, 2:190).
    "Fight for the cause of Allah with due determination" . (Surah al?Hajj, 22:78).
    (2) Helping the weak and the deprived.
    "What stops you from fighting for the cause o f Allah and of the helpless men, women and children?" (Surah al?Nisa, 4:75).
    (3) Putting an end to persecution.
    "Fight them until there is no persecution ". (Surah al?Anfal, 8:39).
    Aggression is bad, whosoever may be the aggressor
    A fighter in the way of Allah must always be careful that in his zeal and ardour he may not exceed the limits of justice. The Muslims must in no case violate the basic human rights.
    "Fight in the way o f Allah against those who fight against you, but do not commit aggression, for Allah does not like the aggressors". (Surah al?Baqarah 2:190).
    "(Attack them) in the sacred month (if they attack you) in the sacred month, and sacred things are (also) subject to retaliation. If any one attacks you, attack him as he attacked you. Have fear o f Allah and remember Allah, and do not with your own hands cast yourselves into destruction. Do good, for Allah likes those who do good". (Surah al?Baqarah, 2:194).
    A Divine system cannot have a double standard. When it regards aggression as evil and fiendish for others, it cannot consider it to be sacred and divine for its own followers.

    Jihad against Egoism
    Addressing a party which had returned from a battle with the enemy the Prophet of Islam said:
    "I congratulate you that you have carried out the minor jihad successfully. Now you have to carry out the major jihad ". They asked: "O Prophet of Allah! Which jihad is the major one? He replied: `Jihad against egoism". (Wasail al-Shi’ah vol. 6, p. 122).
    Imam Ali (P) is reported to have said:
    "The best jihad is his, who fights against his own wild passions". (Wasail al-Shi’ah vol. 6, p. 124).

    Islam is a world system
    Islam has not come for any particular people. It is a world system. From the point of view of a Muslim, every place is the domain of Allah and everything has been created by Him. Islam is not peculiar to any nation, nor is it confined to any race. It has not come for the guidance of any particular society. Islam wants the whole world to be benefited by its life?giving teachings. The Qur"an described itself as guidance for all and the Prophet of Islam as a blessing for the whole world.
    All human beings, irrespective of the race and the country of their origin, can become the members of the great Muslim society by accepting the fundamental principles of Islam, and thus become the brethren of other Muslims.
    In order to form a society free from all doctrinal errors and every kind of misconduct, it is the duty of all, especially the believers, to guide the people to the right path.
    Hence the scope of the Islamic responsibilities is not confined to any particular territory. It is universal and no conventional frontiers should be a barrier to the spread of the ideas of freedom and Muslim unity.
    This persistent effort is not meant to impose Islamic doctrine on others. As the Qur"an has declared, there is no compulsion in the matter of religion and the right and wrong paths are quite distinct.
    "There is no compulsion in religion. True guidance has become distinct from error". (Surah al?Baqarah, 2:256).
    This vast effort should be exclusive aim at relieving thought of the burden of myths, unfastening the shackles of injustice and delivering man from every kind of exploitation, subjection and ignorance.
    Look into this Qur"anic verse:
    "What stops you from fighting for the cause of Allah and of the belpless men, women and cbildren? tVbo say: Our Lord! Deliver us from this town of the oppressors, and appoint for us from you a protector and send us someone that will help us". (Surah al?Nisa, 4:75).

    Before having recourse to fight truth should be explained
    Usually there are at least some persons among the enemy troops who have been dragged to fight against truth either forcibly or because of their ignorance of the facts. As one of the aims of jihad is to deliver the people from every kind of subjection, exploitation and ignorance, it is the duty of the commander of the Muslim forces that before the start of fight he should do whatever he can to enlighten all enemy soldiers and to show them the right path so that they may not be unnecessarily killed out of ignorance.
    Imam Ali (P) is reported to have said:
    "When the holy Prophet sent me to Yemen, he said: O Ali! Don"t fight against anyone until you have invited him to Islam and to accept the truth. By Allah! If you succeed in guiding even one person to the right path, that is a great achievement. "You will be in fact his saviour". (al?Kafi, vol. 5, p. 34).

    Special facilities provided by Islam for this purpose
    If anyone from among the enemy soldiers wants to come to the Muslims to have discussions with them with a view to have a more clear idea about Islam, or wants to study the individual and collective way of life of the Muslims from a close quarter in order to know the truth about them, he may be provided due facilities. For this purpose even if a simple Muslim soldier gives an assurance of security, his pledge will be respected by all Muslims, even the Muslim Government.
    The holy Prophet has said:
    "All Muslims have a common responsibility. A pledge given by one of them is the pledge of all".
    If a single soldier gives protection to anyone, that is to be regarded as the protection given by the whole Muslim ummah.

    Peace in Islam
    "Peace is better; but men are prone to avarice". (Surah al?Nisa, 4:128).
    Generally speaking, all men by nature prefer peace. That is why all social systems, including those, which base their philosophy on contradiction and conflict, try to promise undisturbed peace to the world in the long run.
    The Qur"an strongly denounces every war which is not necessary for the defence of the cause of Allah and rescuing the people from the clutches of the devils.
    "Believers, enter all of you into peace and do not follow, in the footsteps of Satan. No doubt he is an open enemy of you". (Surah al?Baqarah, 2:208).
    Islam not only wants the internal relations of the Muslims to be peaceful, but it also gives similar instructions in regard to their relations with the non?Muslims.
    "If they incline to peace, incline you also to it and put your trust in Allah. No doubt He is All?hearing, All knowing". (Surah al?Anfal, 8:61).
    But care should be taken that the leaning of the enemy toward peace may not be a military or political ruse and a mere hoax.
    "But if they intend to deceive you, Allah is sufficient for you. It is He who has supported you with His help and with the believers". (Surah al?Anfal, 8:62).

    Full preparedness to face the enemy
    Though Islam gives so much importance to peace, it wants the Muslims to be alert and prepared. It wants them to be so strong that none of their open or secret enemies may dare to think of any aggression against them.
    `Make ready for them whatever force and well?bred horses you can in order to strike terror into the enemies of Allah and your own enemies". (Surah al?Anfal, 8:60).
    It may be remembered that the word, `force" in this verse includes every kind of industrial force also. As industrial development is a constant process, it is the religious duty of the Muslims to acquire modern industries and latest technology. They should equip themselves with the modern weapons not for the purpose of attacking others, but to ward off any aggression against them because of their weakness.

    Horse racing and archery
    To prepare the Muslim masses to participate in the jihad for gaining independence or defending their existence, an effective programme of horse?racing and archery was introduced. Muslims were encouraged to take part in these competitions. To create interest among the youth, suitable prizes were awarded to the winner. The idea was to make the Muslims fit for fighting.
    It is obvious that horse?racing and archery were chosen for this purpose keeping in view the conditions of that time. The general spirit of this Islamic instruction is that every Muslim should in accordance with the tactics of his own time, take part in a general programme of training with a view to prepare himself for jihad. On the whole, every Muslim is expected to be strong and fit to defend himself, his ideology, and his country, so that no aggressor may ride roughshod over him.
    It is an eternal divine practice that a nation which is not prepared to make sacrfices for the defence of the right and justice and does not safeguard its own rights and its own existence, is dragged to humiliation and ruination.
    "He who abandons jihad and shows disinclination to it, is humiliated by Allah. He is surrounded by disasters. His heart becomes gloomy. He goes away far from truth. As he has not done justice to jihad, he is involved in worries and troubles and is deprived of justice". (Nahj al?Balaghah, vol. 10).

    Immortal
    The Qur"an regards jihad as the life?giving stimulant for the individual and the human society.
    "Believers, respond to Allah and the Messenger when he calls you to that which gives you life, and know that Allah comes in between a man and his heart, and that it is He to whom you shall be mustered" . (Surah al?Anfal, 8:24).
    A fighter who lays down his life for the cause of Allah, is immortal, and every Muslim is required to have faith in the immortality of the martyrs who make supreme sacrifice in the way of Allah. (For details see, The Martyr, ISP 1979).
    "Do not consider those who have been killed in the way of of Allah to be dead. They are indeed alive and receive their sustenance from their Lord. Well?pleased with the favour which Allah has granted them by His grace and rejoicing for the sake of those who have not yet joined them but are left behind, that they shall have no fear nor shall they grieve. They rejoice because of Allah"s favour and grace and that Allah does not deny the believers their reward". (Surah Ale Imran, 3:169 ? 171).
    Faith in Allah and His Prophet and the realization of the fact that righteousness demands self?sacrifice, impels a believer to fight for the cause of Allah. In spite of his intense love for his parents, his children, his hearth and home and his job and occupation, when he hears a call to go out in the way of Allah, he is filled with a zeal far above these attachments and is attracted towards the battle­field. A man trained by Islam knows that his personal interests and attachments are natural and proper provided they do not exceed their limits, do not kill his manly spirit and do not make him weak and coward. Otherwise his fate will be the same as has been of all the weak and the coward in history.
    "Believers, do not regard your fathers and brothers as your friends if they give preference to infidelity over faith. They are the wrong?doers who befriend them. Say: If your fathers, your sons, your brothers, your wives, your relatives your property that you have acquired, the trade, the dullness of which you fear and the dwellings which you love, are dearer to you than Allah, His Messenger and the struggle for His cause, then wait till Allah brings His command to pass. Allah
    does not guide the wicked people". (Surah al?Taubah, 9:23 ? 24).

    Fighters who do not lag behind in their effort
    "The believers who stay behind, apart from those who suffer from a disability, are not equal to those who struggle for the cause o f Allah with their property and lives. Allah has "given those who struggle with their property and lives a rank higher than those who stay behind. To both Allah has promised, a good reward, but He will show His preference to the fighters by giving them a far richer reward: (By the bestowal of) His own ranks, forgiveness and mercy. Allah is Forgiving and Merciful". (Surah al?Nisa 4:95 ? 96).

    Invincible and indefatigable fighters
    `Allah likes those who fight for His cause lined up as if they were a solid structure ". (Surah al?Saff, 61:4).
    `As for those who say that our Lord is Allah and then they remain firm in their faith, the angels will descend on them (saying): Let nothing alarm or grieve you, but be happy in the Paradise you were promised.We are your protecting friends in the worldly life and the Hereafter. There in Pradise you shall have whatever you may ask for. As a matter of hospitality from Allah, the Forgiving, the Merciful". (Surah Fussilat, 41:30 ? 32).
    "Believers, when you meet in battle those who disbelieve, do not turn your backs to them. And if anyone on that day turns his back to them, unless he does so for tactical or to join another detachment, be shall incur Allah"s wrath and Hell shall be his abode. What a bad fate!" (Surah al?Anfal, 8:15 ? 16).
    The society which Islam wants to build is a society which is living, moving, powerful and bearer of a world mission. The characteristics of this society, which we have briefly stated in this book, should inspire you to study more detailed books on this subject, which are available in various languages.
    In the end we would like to point out that the building of a true Islamic social system depends on three things.
    (1) Clear understanding of all the aspects of a society to be built on the basis of Islam.
    (2) Understanding of the practical ways of bringing about such a society.
    (3) Conscious and determined effort accompanied by every kind of sacrifice.
    With lack of knowledge and lack of effort we cannot expect that we shall ever be able to enjoy a just system of Allah"s liking. From Islamic point of view, there is an immutable social principle:
    "As you will be, so your rulers will be".
    So let us all pray:
    "O Lord, we would serve You under the graceful government which would bring dignity to Islam and to the Muslims, disgracing infidelity and the infidels. O Lord, in such a government, make us among those who invite people to Your obedience, leading them to Your path, and give us, thereby, the graces of this world and the world Hereafter".
    "O Lord, bestow Your peace and blessings upon Muhammad and his progeny. Give brightness to my eyes in the awareness of my religion; give confidence to my heart in the sincerity of my deeds and help me to thank You till the end of my life".
    "O Lord, I seek refuge in You from my evil?self; for it induces me to bad deeds unless You have mercy on me. I seek refuge in You from the evils of the accursed Satan who increases my sins.
    O Lord, make me one of your armymen, for Your army will always be triumphant; make me one of your partymen for your party will always be pros­perous; and make me one of Your loved ones for Your loved ones will always have no fear and no grief".
    [54] Here the word Shi"ah has been used in the sense of a follower and the verse means that one of those who followed Noah (P) was Ibrahim (P).(Vide Surah al?Saffat, 37:83).
    [55] Sharh Nahj al?Balaghah by Ibn Abil Hadid Mo"tazali. V.4 p. 87
    [56] Tarikh Tabari vol. 7, p. 267.

    Copyright © by ShiaStudies.com All Right Reserved.

    Published on: 1388/6/10 (5 reads)



  • کلمات کلیدی : Aims of Islamic Jihad

  • محمدعلی مقامی ( سه شنبه 88/6/17 :: ساعت 10:32 عصر)

  • In the Name of God

    ?Who is the Best Person

    Sit of the World Center

    Shia Studies

    It is our attitudes which define our life and determine our value; the value which we may rarely think about. How do we view the life? Do we look at it through a narrow perspective or an extensive one? What position do people hold in our eyes? Have we ever thought of this issue?
    Our religion is full of elegance in regards to social issues which we are unaware of. The teachings of the Ahl al-Bayt (A.S.) contain numerous delicate moral points which help us with even the details of our lives. As they explain the relationship of us with our merciful Lord, the Ahl al-Bayt (A.S.) explain our attitudes and interactions with people also. Have we ever asked ourselves how our Imams viewed life and how they defined the best way of living? Once, a person intended to discover the attitude of Imam Hassan (A.S.) towards life; thus, he exactly asked the same question from the Imam (A.S 

    mam Hassan (A.S.) was asked:”Who is the best person in terms of the way of living?” Imam Hassan (A.S.) replied, ”The one who shares his/her joys with people”. Then, he continued, ”Who is the worst?” Imam Hassan (A.S.) replied, ”The one who has no partners in his/her joys”.(1)
    The tradition of our Imams was to teach their children and followers to help people and share them in their internal and external lives.
    If we focus on this statement of Imam Hassan (A.S.), we understand that the Imam (A.S.) is referring to “people in general”, not the faithful, Shiites, or Muslims. Thus, it is concluded that cooperation and assistance is related to people in general, and there is no condition on the faith or belief. Yet, assisting the knowledgeable, the faithful, and the lovers of the Ahl al-Bayt (A.S.) has a special value.
    But how could we share our lives with the people? Of course the method of sharing with others in life differs from one person to another. For example, a physician shares his/her knowledge and ability of medical treatment with people; a wealthy person shares financial support with the people; one who has a social position helps people by solving their problems; a scholar serves people by his/her knowledge; even one may guide people towards excellent goals through counseling. These were all examples of sharing people in our lives. Sharing with people in life is the tradition of our Imams and even their students used to do the same. The expression Imam Hassan (A.S.) has used in this Hadith is “partnering”, which suggests utmost kindness and intimacy. It states the view of Allah (SWT) and the Ahl al-Bayt (A.S.) that people should be partners in their properties, which all belong to Allah (SWT).
    In such view of life the worst of people is the one who has no partners and does not share his properties with others.
    Now it is me and you and a question, in which group we fall in and which way of living we have decided for ourselves. (Selection taken from,” The Virtue of Hassan”, by Sayyid Hussain Hussaini)
    Footnote:
    1- Tarikh Ya’qubi, vol. 2, pp. 226-227

    Copyright © by ShiaStudies.com All Right Reserved.

    Published on: 1388/6/14 (3 reads)

     



  • کلمات کلیدی : ?Who is the Best Person

  • محمدعلی مقامی ( سه شنبه 88/6/17 :: ساعت 3:53 عصر)

  • بسم الله الرحمن الرحیم

    طینة المؤمن والکافر

     

    الموقع العالمی للدراسات الشیعیه

    المجمع العالمی لمعرفه الشیعه والتشیع

     

    أدلى الإمام السجاد (علیه السلام) فی حدیث له عن الطینة التی خلق منها المؤمن والکافر، قال: (إن الله عز وجل خلق النبیین من طینة علیین؛ قلوبهم وأبدانهم، وخلق قلوب المؤمنین من تلک الطینة، وجعل خلق أبدان المؤمنین من دون ذلک. وخلق الکفار من طینة سجین؛ قلوبهم وأبدانهم فخلط بین الطینتین، فمن هذا یلد المؤمن الکافر، ویلد الکافر المؤمن، ومن ههنا یصیب الکافر الحسنة،

    فقلوب المؤمنین تحن إلى ما خلقوا منه، وقلوب الکافرین تحن إلى ما خلقوا منه..)(1).

    لقد استفاضت النصوص فی أن الله تعالى خلق الإنسان من طین، قال تعالى: (هو الذی خلقکم من طین)(2) وقال تعالى: (وبدأ خلق الإنسان من طین)(3) وقد خلق الأنبیاء والمؤمنین من أقدس البقاع وأطهرها، ولذلک کانوا هداة وقدوة، ومنقذین ومحررین للناس، وخلق الکفار والمنحرفین من أحط بقعة وأقذرها، ومن ثمّ کانوا حجر عثرة فی تقدم الإنسان وتطویر حیاته الاجتماعیة.. وقد قضت حکمة الله تعالى أن تختلط هاتان الطینتان فیخرج منهما ما یعاکس ویباین طبیعتهما، فقد یولد من النبیین والمؤمنین بعض الشقاة والملحدین کنبی الله نوح، فقد ولد منه ضال عن الطریق، منحرف عن العدل، کافر برسالة أبیه، وقد أغرقه الله مع الکافرین؛ فأشفق علیه نوح فناجى ربه فی شأنه فأجابه تعالى: (إنه لیس من أهلک أنه عمل غیر صالح) کما أن بعض الکافرین والضالین قد یولد منهم المؤمنون والصالحون، وکان ذلک من نتاج اختلاط الطینتین کما قال الإمام (علیه السلام).

    الصبر:

    وحث الإمام (علیه السلام) على الصبر، قال: (الصبر من الإیمان بمنزلة الرأس من الجسد، ولا إیمان لمن لا صبر له...)(4).

    إن أعظم ما یتسلح به الإنسان أمام الأحداث والخطوب التی تداهمه هو التذرع بالصبر وإلجاء الأمور إلى الله تعالى، والرضا بما قسم، فإن ذلک جوهر الإیمان.

    من أخلاق المؤمن:

    وتحدث الإمام (علیه السلام) عن الصفات الشریفة التی یتصف بها المؤمن قال: (من أخلاق المؤمن الإنفاق على قدر الإقتار(5) والتوسعة على قدر التوسع، وإنصاف الناس، وابتداؤه إیاهم بالسلام علیهم..)(6).

    إن من أخلاق المؤمن التوازن فی حیاته الاقتصادیة، فلا یسرف عند الإقتار، ویتوسع عند السعة، کما أن أخلاق المؤمن إنصافه للناس، حتى من نفسه فإن ذلک دلیل على ورعه، ومن أخلاقه ابتداؤه بالسلام على الناس فإنه ینم عن حسن أخلاقه، وعدم تکبره واستعلائه.

    العصبیة:

    سئل الإمام (علیه السلام) عن العصبیة التی هی من أخلاق الجاهلیة، فقال: (العصبیة التی یأثم علیها صاحبها أن یرى الرجل شرار قومه من خیار قوم آخرین، ولیس من العصبیة أن یحب الرجل قومه، ولکن من العصبیة أن یعین قومه على الظلم)(7) لقد حدد الإمام (علیه السلام) العصبیة الرعناء التی یأثم علیها صاحبها بهذا التحدید الرائع، وهو أن یرى الرجل شرار قومه ومجرمیهم من خیار الناس وصلحائهم، وأن یعینهم على الظلم والبغی والاعتداء، فإن فی ذلک تنکراً للحق، وسحقاً للقیم، أما حب الإنسان لقومه فإنه لیس من العصبیة فی شیء.

    الاتقاء من الکذب:

    وکان الإمام (علیه السلام) یحذّر أبناءه من الکذب، ویقول لهم: (اتقوا الکذب، الصغیر منه والکبیر، فی کل جد وهزل. فإن الرجل إذ کذب فی الصغیر اجترأ على الکبیر، أما علمتم أن رسول الله (صلى الله علیه وآله) قال: ما یزال العبد یصدق حتى یکتبه الله صدیقاً، وما یزال العبد یکذب حتى یکتبه الله کذاباً..)(8).

    لقد حذر الإمام (علیه السلام) من الکذب فی کل شیء، لأنه من أفحش الجرائم وأکثرها مقتاً عند الله، کما أمر بالتحلی بالصدق لأنه مصدر لکل فضیلة وعنوان لکل شرف، وکرامة.

    التثبت بالقول:

    ودعا الإمام (علیه السلام) أصحابه إلى التثبت فی القول، وأن یکونوا على علم مما یقولونه خیراً کان أو شراً قال: (لا یقول رجل: فی رجل من الخیر ما لا یعلم إلا أوشک أن یقال فیه من الشر ما لا یعلم..)(9).

    العفة:

    وحث الإمام (علیه السلام) أصحابه على التحلی بالعفة، واعتبرها من أفضل أنواع العبادة قال: (إن أفضل العبادة عفة البطن والفرج)(10).

    القناعة:

    أما القناعة فإنها من أسمى الصفات الإنسانیة، فإذا تحلى الإنسان بها فقد استراح من هموم الدنیا قال (علیه السلام) فیها: (من قنع بما قسم الله فهو من أغنى الناس..)(11).

    إن القناعة کنز لا یفنى، فمن قنع بما قسم الله فهو من أثرى الناس وأغناهم ومن أعظمهم راحة، وأقلهم همّاً.

    من منجیات المؤمن:

    وأدلى الإمام (علیه السلام) بما ینجی المؤمن قال: (ثلاث منجیات للمؤمن: کف لسانه عن الناس، وعن اغتیابهم، وشغله بما ینفعه لدنیاه وآخرته، وطول بکائه على خطیئته..)(12).

    ـــــــــــــــــــــــــــــــ

    1- أصول الکافی ج 2 ص 2.

    2- سورة الأنعام: آیة 2.

    3- سورة السجدة: آیة 7.

    4- أصول الکافی ج 2 ص 89.

    5- الإقتار: ضیق المعیشة.

    6- أصول الکافی ج 2 ص 241 وسائل الشیعة ج 11 ص 149.

    7- أصول الکافی ج 2 ص 08.

    8- أصول الکافی ج 2 ص 223.

    9- عیون الأخبار لابن قتیبة ج 1 ص 275.

    10- الاختصاص ص 223.

    11- الفصول المهمة لابن الصباغ ص 187 جمهرة الأولیاء ج 2 ص 7 وسائل الشیعة ج 11 ص 304.

    12- الدر النظیم ص 174.

    موقع 14 معصوم

    أرسل یوم الاثنین، 12 مرداد، 1388 بواسطة maky

     

     

     

     



  • کلمات کلیدی : طینة المؤمن والکافر

  • محمدعلی مقامی ( سه شنبه 88/6/17 :: ساعت 3:26 عصر)

  • به نام خدا

    سیره قرآنی امیر المؤمنین(ع)

    منبع استفاده وبلاگ:پایگاه اطلاع رسانی مطالعات شیعه شناسی

     

    این قرآن، توسط پیامبر(ص) شرح و تفسیر و تأویل می شد پس از وی شرح و تفسیرش به عهده اهل بیت (ع) آن حضرت واگذار گردید. به آنان که امینِ وحی خدا، بارها برای آوردن پیام خدا برای پیامبر (ص) به خانه شان آمد. به او که پیامبر بارها درباره اش فرمود: «او همراه قرآن است و قرآن همراه اوست.» او علی بن ابی طالب (ع) بود که از دوران نه سالگی یعنی آن زمانی که قرآن کریم بر پیامبر نازل گردید، همراه قرآن بود.

    قرآن کریم و این کتاب آسمانی آنقدر با عظمت و گرانسنگ است که تاکنون هیچ گفته و نوشته با آن برابری نکرده و تا روز قیامت نظیر و مانندی برایش پیدا نخواهد شد. چرا که این کتاب، کلام خداوند است؛ وحی الهی است که بر رسول بشریّت و پیامبر خاتمیّت نازل گشته است.
    این قرآن که در زمان نزول، توسّط پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم شرح و تفسیر و تأویل می شد؛ پس از وی شرح و تفسیرش به عهده خاندان پاک و معصوم آن حضرت واگذار گردید.
    به آنانکه امینِ وحی خدا، بارها برای آوردن پیام خدا برای پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم به خانه شان آمد.
    به او که پیامبر بارها درباره اش فرمود: «او همراه قرآن است و قرآن همراه اوست.»
    به او که هزار درب علم از علوم توسّط پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم برایش گشوده شد و به او که داناترین فرد در امّت به قرآن بود.
    آری، آن کس عهده دار چنین کاری شد که هم کاتب وحی بود و هم جامع آیات و سور قرآنی و هم بزرگ ترین مفسّر کتاب آسمانی.
    او علی بن ابی طالب بود که از دوران نه سالگی؛ یعنی آن زمانی که قرآن کریم بر پیامبر نازل گردید، همراه قرآن بود.
    سخن و گفتارش از قرآن بود و راه و روشش قرآنی، او به حق «قرآن ناطق» شمرده می شد، و تا آخرین لحظات عمر پربرکتش از کتاب آسمانی سخن گفت و همگان را بر محورش فراخواند.
    مطالبی که در پیش روی شماست، چشم انداز کوتاهی به سیره قرآنی این شخصیّت بزرگ می باشد.

    تبیین فضائل قرآن

    از امیرمؤمنان علیه السلام در باره فضائل این کتاب آسمانی، سخنان فراوانی به یادگار مانده است که هر خواننده را به فکر و اندیشه در این کتاب وا می دارد.
    شما اگر به کتاب شریف نهج البلاغه مراجعه کنید، به بسیاری از این سخن ها و گفته ها و بیان ها در شأن و منزلت و فضیلت کتاب خدا برخورد می کنید.
    آن حضرت در این گفته ها قرآن کریم را نور آشکار، سرچشمه حیات، ناصحی راستگو، کتابی هدایتگر، راهنمای روز، روشنایی شب تاریک و مایه عزّت دانسته که نظر شما را به برخی از این موارد جلب می نماییم.
    1. ظاهری دلپذیر
    حضرت در خطبه 18 ضمن سخنانی دراین باره می فرماید: «انّ هذا القرآن ظاهره أنیق، و باطنه عمیق، لاتفنی عجائبه، ولاتنقضی غرائبه ولاتکشف الظّلمات الاّ به (1)؛ این قرآن ظاهری دلپذیر دارد و درونش بسیار عمیق و شگفتی هایش بی پایان است، و به وسیله قرآن است که پرده های تاریکی کنار می رود.»
    2. خانه ای است که ویران نگردد
    و در خطبه دیگری فرمود: «کتاب الله بین أظهرکم ناطق لایعیا لسانه و بیت لاتهدم أرکانه و عزّ لاتهزم أعوانه (2)؛ کتاب خدا در پیش روی شماست که زبانش خسته نمی شود، و خانه ای است که پایه هایش فرو نریزد و مایه عزّتی است که پیروانش هرگز شکست نخورند.»
    3. راهنمایی که راه گم نکند
    همچنین در خطبه دیگری می فرماید: «واعلموا أنّ هذا القرآن هو النّاصح الّذی لایغش و الهادی الذی لایضلّ والمحدّث الّذی لایکذب، و ماجالس القرآن أحدٌ الاّ قام عنه بزیادة أو نقصان، زیادة فی هدی، او نقصان من عمی (3)؛ بدانید قرآن همانا ناصحی است که خلاف نمی گوید و راهنمایی است که راه گم نمی کند و گوینده ای است که دروغ نمی گوید، و هیچ کس با قرآن نمی نشیند و بر نمی خیزد مگر به زیادت و یا نقصان، زیادت در راه یابی و یا نقصان در نابینایی.»
    4. راهنمای روز و روشنای شب
    امام صادق علیه السلام از امیرمؤمنان علیه السلام روایت کرده که فرمود: «إعلموا أنّ القرآن هدی النّهار و نورالّلیل المظلم (4)؛ بدانید که این قرآن رهنمای روز است و روشنایی شب تاریک.»
    5. شفاعتگری مقبول
    امیرمؤمنان علیه السلام در ادامه خطبه 176 می فرماید: «واعلموا أنّه شافع مُشفَّع و قائل مصدّق و أنّه من شفع له القرآن یوم القیامة شفّع فیه (5)؛ بدانید که قرآن شفیعی است که شفاعتش پذیرفته می شود و گوینده ای است تصدیق شده، و برای هر که در روز قیامت شفاعت کند، شفاعتش پذیرفته خواهد شد.»
    6. بهاردلها و سرچشمه دانش ها
    و در همین خطبه اضافه می کند: «انّ الله سبحانه لم یعظ أحداً بمثل القرآن، فانّه حبل الله المتین، و سببه الأمین و فیه ربیع القلب و ینابیع العلم، و ما للقلب جلاء غیره (6)؛ خداوند به هیچ چیز همانند قرآن موعظه و پند نفرموده، قرآن ریسمان محکم الهی است، قرآن بهار دل و سرچشمه علم است و چیزی مانند قرآن، قلب را جلا نمی دهد.»
    7. ریسمان محکم
    همچنین بدین اشاره می کند که قرآن ریسمان محکمی است که هرگز پاره شدنی نیست، آنجا که می فرماید: «علیکم بکتاب الله فانّه الحبل المتین، والنّور المبین، والشّفاء النّافع، والرّیّ النّاقع والعصمة للمتّمسّک والنّجاة للمتعلّق، لایعوجّ فیقام و لایزیغ فیستعتب (7)؛ برشما باد به کتاب خدا، زیرا ریسمان محکم و نور آشکار و درمانی است سودمند، و سرچشمه حیات، و دست آویزی برای پیرو، هرگز کج نمی شود تا احتیاج به راست کردن داشته باشد و نیز اشتباه نمی کند تا سرزنش گردد.»
    8. جداکننده حقّ و باطل
    در خطبه دیگری که در مقام تبیین فضائل قرآنی بود، حضرت به بیش از چهل وصف از قرآن کریم می پردازد که هریک از آن فرازها شایان دقّت و مورد تأمّل و بحث و بررسی است. امام علیه السلام در خطبه 198 می فرماید:
    سپس قرآن را بر او نازل فرمود؛ قرآن نوری است که خاموشی ندارد، چراغی است که درخشندگی آن زوال نپذیرد، دریایی است که ژرفای آن درک نشود، راهی است که رونده آن گمراه نگردد، شعله ای است که نور آن تاریک نشود، جداکننده حقّ و باطل است که درخشش برهانش خاموش نگردد، بنایی است که ستون های آن خراب نشود، شفا دهنده ای است که بیماری های وحشت انگیز را بزداید، قدرتی است که یاورانش شکست ندارند، و حقّی است که یاری کنندگانش مغلوب نشوند. قرآن، معدن ایمان و اصل آن است، چشمه های دانش و دریاهای علوم است، سرچشمه عدالت، و نهرجاری عدل است، پایه های اسلام و ستون های محکم آن است. نهرهای جاری زلال حقیقت، و سرزمین های آن است. دریایی است که تشنگان آن، آبش را تمام نتوانند کشید، و چشمه ای است که آبش کمی ندارد، محلّ برداشت آبی است که هرچه از آن برگیرند، کاهش نیابد. منزلی است که مسافران راه آن را فراموش نخواهند کرد. و نشانه هایی است که روندگان از آن غفلت نمی کنند، کوهسار زیبایی است که از آن نمی گذرند.
    خدا، قرآن را فرونشاننده عطش علمی دانشمندان، و باران بهاری برای قلب فقیهان و راه گسترده و وسیع برای صالحان قرار داده است.
    قرآن دارویی است که با آن بیماری وجود ندارد، نوری است که با آن تاریکی یافت نمی شود، ریسمانی است که رشته های آن محکم، پناهگاهی است که قلّه آن بلند، و توان و قدرتی است برای آن که قرآن را برگزیند، محلّ امنی است برای هرکس که وارد آن شود، راهنمایی است که تا از او پیروی کند، وسیله انجام وظیفه است برای آن که قرآن را راه و رسم خود قرار دهد، برهانی است بر آن کس که با آن سخن بگوید، عامل پیروزی است برای آن کس که با آن استدلال کند، نجات دهنده است برای آن کس که حافظ آن باشد و به آن عمل کند، سپر نگهدارنده است برای آن کس که با آن خود را بپوشاند، دانش کسی است که آن را به خاطر بسپارد، حدیث کسی است که از آن روایت کند و فرمان کسی است که با آن قضاوت کند.(8)

    تفسیر و تبیین علوم قرآن

    مقدّس ترین چهره ای که در عالم اسلام پس از رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم از علم و دانش وسیعش استفاده شد، امیرمؤمنان علیه السلام بود که بر اساس تطبیق دادن رسول خدا، آیه «وکلّ شی ءٍ أحصیناه فی امام مبین» برعلی علیه السلام، مسلمانان به این ذخیره الهی پی بردند. بدین جهت، بسیاری از مسائل تفسیری و علوم قرآنی از حضرت پرسیده شد.
    ابن عباس و دیگران این افتخار را داشتند که خود را شاگرد امیرمؤمنان می دانستند.
    1. امام و تفسیر بسم الله الرّحمن الرّحیم
    امیرمؤمنان علیه السلام درباره آیه شریفه «بسم الله الرّحمن الرّحیم» فرمودند: «لوأشاء لأوقرت أربعین بعیراً من شرح بسم الله الرّحمن الرّحیم (9)؛ اگر بخواهم چهل بار شتر در شرح و تفسیر بسم الله الرّحمن الرّحیم می نویسم.»
    2. امام و تفسیر سوره حمد
    همچنین فرمود: «لوشئت لأوقرت سبعین بعیراً فی تفسیر فاتحةالکتاب (10)؛ اگر بخواهم هر آینه هفتاد بار شتر در تفسیر سوره حمد می نویسم.»
    3. تمام علوم قرآن در سوره فاتحه
    و در بیان عظمت سوره «حمد» فرمود: «علم ماکان و مایکون فی القرآن و علم القرآن کلّه فی سورة الفاتحة و علم الفاتحة فی البسملة منها وعلم البسملة فی الباء منها، و انا النّقطة تحت الباء(11)؛ علم گذشته و آینده در قرآن است و علم قرآن همه اش در سوره فاتحةالکتاب است و علم فاتحةالکتاب در بسم الله آن است و علم بسم الله در باء بسم الله است و من، آن نقطه تحت باء هستم.»
    4. از حقایق قرآن ،از من سؤال کنید
    و در گفتاری از مردم خواستند که از وی بپرسند و فرمود: مردم! از من بپرسید، به خدا سوگند! از هرحادثه ای و تا روز رستاخیز از من سؤال نمی کنید مگر این که شما را از آن آگاه می سازم. از حقایق قرآن بپرسید، به خدا سوگند! از هر آیه ای بپرسید، من به شما خبر می دهم که در شب فرود آمده است یا در روز، در دشت نازل شده است یا در کوه.(12)
    5. سلونی قبل أن تفقدونی
    گاهی که بر فراز منبر قرار می گرفت، به مردم می فرمود: «سلونی قبل أن تفقدونی، سلونی عن کتاب الله، ما من آیة الاّ و أنا أعلم حیث انزلت بحضیض جبل أو سهل (13)؛ هان ای مردم! پیش از آن که مرا از دست بدهید، از من سؤال کنید. از کتاب خدا بپرسید؛ هیچ آیه ای نیست مگر آن که به آن داناترم که در کدام درّه کوه یا در کدام دشت و بیابان نازل شده است.»
    6. آیات قرآن هفت دسته اند
    نعمانی در تفسیر خود به روایت مفصّلی از امام صادق علیه السلام اشاره می کند که آن حضرت پس از بیان مفصّلی در تفسیر قرآن به پرسشگر می فرماید: شبیه آنچه که از من پرسیدی، از امیرمؤمنان برخی از پیروانش همان را پرسیدند و حضرت فرمود: خداوند تبارک و تعالی قرآن را برهفت دسته و قسم نازل کرد که عبارتند از: امر، نهی، ترغیب، ترهیب، جدل، مَثَل و قصص.
    آنگاه به تفصیل هریک پرداخته، افزود: در قرآن ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه و خاصّ و عام و مقدّم و مؤخّر و حلال و حرام و فرایض و احکام و... وجود دارد.
    و برخی آیات، لفظ آن خاص و برخی لفظش عام و برخی لفظ آن واحد است ولی معنایش جمع است و برخی بر عکس و برخی کلمات لفظ آن ماضی و معنایش آینده و برخی لفظ آن خبر است ولی معنایش حکایت از دیگران است... و برخی آیات بعضی از آنها در سوره ای و تمام حکم و یا شرح ماجرا و واقعه در سوره دیگر است. و برخی آیات نیمی از آن منسوخ شده و نیم دیگرش به حال خود رها شده و برخی از آنها آیاتی است که از نظر لفظ، مختلف هستند ولی از نظر معنی، متّفق می باشند و برخی به عکس... و دسته ای دیگر پاسخ از طرف خداوند و احتجاج بر تمام ملحدان و زنادقه و دهریه و ثنویه و قدریه و مجبره و بت پرستان و آتش پرستان می باشد...(14)

    استدلال به آیات قرآن

    موارد زیادی به چشم می خورد که امیرمؤمنان علیه السلام به هنگام بحث و گفتگو و یا بیان حکم خدا، به قرآن کریم استناد جسته است و این نیز یکی دیگر از سیره های قرآنی آن حضرت می باشد که از چند جهت قابل مطالعه است.
    اوّلاً: این را می رساند که ریشه هر حکم فقهی در قرآن کریم است.
    ثانیاً: تسلّط و آگاهی بسیار بالای امیرمؤمنان را روشن می سازد.
    ثالثاً: این راه را در پیش کارشناسان فقه و دیگر علوم اسلامی می گذارد که چگونه برای استفاده و استخراج حکم خدا از قرآن بهره جویند.
    صاحب وسائل الشیعه در کتاب نفیس خود، به بسیاری از این موارد در ابواب مختلف فقهی اشاره نموده است که آوردن همه آنها بدون شک از حوصله این نوشتار بیرون است. امام علیه السلام در باب وضو و جبیره و اهمیت نماز و محافظت از آن و نماز به سوی کعبه، کیفیت نماز خوف، جایز نبودن نماز در حالی که امام جمعه در حال خطبه می باشد، تقسیم خمس، وجوب افطار در سفر، کراهت مسافرت در ماه رمضان، وجوب حج، تحریم عمل به نجوم و تعلیم و آموزش آن مگر برای یافتن راه، استحباب، افشاء سلام، استحباب تسمیت عطسه کننده، کراهت اجاره دادن خانه های مکّه، و تقیّه در دین و غیر آنها که می توانید این آیات را در جلد اوّل وسائل الشیعه، صفحات 82، 280، 328، 335، 339؛ جلد سوم، صفحات 19، 82، 166، 218، 419؛ جلد چهارم، صفحات 693، 748، 1056، 1169، 1189؛ جلد پنجم، صفحات 487، 93، جلد ششم، صفحه 356؛ جلد هفتم، صفحات 80، 126، 129، 284؛ جلد هشتم، صفحات 9، 269، 438، 460؛ جلد نهم، صفحه 368؛ جلد یازدهم، صفحه 478 و... ملاحظه کنید.
    ابوبصیر از امام صادق علیه السلام از پدرانش از امیرمؤمنان علیه السلام روایت کرده که فرمود: هرگاه یکی از شما از نماز خود فارغ شد، پس دستهای خود را به سوی آسمان بالا ببرد و آنگاه دعا کند. ابن سبا گفت: ای امیرمؤمنان! مگر خداوند در همه جا نمی باشد؟ امام فرمود: آری. گفت: پس چرا دستش را به سوی آسمان بالا ببرد؟
    امام فرمود: مگر نخوانده ای که خداوند فرموده: «وفی السّماء رزقکم و ما توعدون»؛ روزی شما و آنچه که وعده داده شده، در آسمان است. آیا روزی را جز از جایگاهش باید طلب کرد؟ در حالی که جایگاه روزی و آنچه که خداوند وعده فرموده، در آسمان است.(15)
    پاسخ به پرسشهای قرآنی
    از دیگر برنامه های قرآنی امیرمؤمنان علیه السلام این بود، با آن اطلاعات فراوانی که داشت، به پرسشهای زیادی در مورد قرآن کریم پاسخ داد که بخشی از آن پاسخ ها در کتب تفسیر و سیره به ثبت رسیده است.
    1. اوّلین آیه ای که نازل شد
    علاّمه مجلسی در بحارالانوار آورده است که: از امیرمؤمنان علیه السلام درباره اوّلین چیزی که خداوند از قرآن نازل فرمود، سؤال شد.
    حضرت فرمود: اوّلین چیزی که خداوند متعال از قرآن در مکّه نازل فرموده است، سوره «إقرأ باسم ربّک الّذی خلق» می باشد. و اوّلین چیزی که در مدینه نازل فرموده است، سوره بقره می باشد.(16)
    2. معنای وفاکهة و أبّا
    شیخ مفید در الارشاد نقل کرده که از ابوبکر سؤال کردند: مقصود از «فاکهة و أبّاً» چیست؟
    در پاسخ گفت: کدام آسمان بر من سایه می اندازد و یا کدام زمین سنگینی مرا بر می دارد و یا چه کار کنم، اگر بگویم که در کتاب خدا چیزی هست که من نمی دانم. اما فاکهة پس آن را می شناسم و امّا أبّاً، خدا عالم است به آن.
    چون این مطلب به امیرمؤمنان علیه السلام رسید، فرمود: سبحان الله! آیا ابوبکر ندانست که أبّاً علف و چیزی است که حیوانات آن را می چرند و می خورند؟ فاکهة و ابّاً را خداوند متعال آماده کرده است برای بندگانش و حیواناتِ بندگانش که به خوردن آن زنده بمانند.(17)

    (محمدجواد مروّجی طبسی)

    پی نوشت ها :
    1. نهج البلاغه، خطبه 18.
    2. همان، خطبه 133.
    3. همان، خطبه 176.
    4. مجموعه ورّام، ج 2، ص 202؛ بحارالانوار، ج 65، ص 212؛ اصول کافی، ج 2، ص 600.
    5. نهج البلاغه، خطبه 176؛ مستدرک الوسائل، ج 4، ص 239.
    6. همان.
    7. اعلام الدین، ص 104؛ بحارالانوار، ج 89، ص 23.
    8. نهج البلاغه، شرح و ترجمه دشتی، ص 417.
    9. القطرة، ص 148.
    10. همان.
    11. دانستنیهایی از قرآن، ص 94.
    12. قرآن در احادیث اسلامی، ص 118.
    13. همان؛ ینابیع المودّة، ص 274.
    14. بحارالانوار، ج 93، ص 4.
    15. وسائل الشیعه، ج 4، ص 56.
    16. بحارالانوار، ج 93، ص 11.
    17. الارشاد، ج 1، ص 200.

    ارسال شده در مورخه : شنبه، 30 خرداد، 1388 توسط shias






  • محمدعلی مقامی ( سه شنبه 88/6/17 :: ساعت 2:19 عصر)

  • به نام خدا
    تسلیت 


    شهادت جانسوز مولای متقیان علی علیه السلام
    بر همه مسلمانان و عدالتخواهان عالم
    تسلیت باد.

     



  • کلمات کلیدی :

  • محمدعلی مقامی ( سه شنبه 88/6/17 :: ساعت 3:23 صبح)

  • به نام خدا

    تأثیر مکتب تشیّع و زن ایرانى(قسمت دوم)


     

    منبع مورد استفاده وبلاگ:پایگاه اطلاع رسانی حوزه

    توضیح:به علت محدودیت میزان ارسال مطلب در هر پست،این مقاله به قسمتهای 1و 2 تقسیم شده است.


     

    منابع مقاله:

    مجله معرفت، شماره 67 ، رضا رمضان نرگسى؛
     
    تحلیل و نتیجه‏گیرى

    پیش از تحلیل نهایى، دو مطلب به صورت مقدمه، ذکر مى‏گردند:

    اول. با توجه به گسترش وسیع مجالس روضه‏خوانى و با توجه به عدم وجود رسانه‏هاى جمعى، همچنین بى‏سوادى اکثریت قریب به اتفاق مردم، مى‏توان منبر و مجالس روضه را یک وسیله بسیار مهم اطلاع‏رسانى و براى ارتباطات اجتماعى در آن زمان دانست.

    اصغر فتحى در کتاب منبر به عنوان یک رسانه عمومى در اسلام، مى‏نویسد: «از مشاهدات ما چنین برمى‏آید که منبر در جامعه اسلامىِ میانه، یک نظام تشکیلاتى یافته ارتباطى بود.»(38)

    وى در ادامه، ویژگى‏هایى چند براى این نظام ارتباطى بر مى‏شمارد که به طور خلاصه عبارتند از: «ارتباط حضورى، غیر تصنّعى و عمیق با مخاطب، انتقال آگاهى، قابلیت استفاده و تأثیرگذارى بر مخاطبان گوناگون، اعم از باسواد و بى‏سواد؛ غیر رسمى، غیرسازمانى و غیر تشکیلاتى بودن مسجد و در نتیجه، مردمى و عمومى بودن آن که امکان حضور و مشارکت همگان را به طور مساوى فراهم مى‏سازد؛ سهل‏الوصول بودن و دست‏رسى سریع و راحت به آن با توجه به وجود شبکه‏اى از ده‏ها هزار مسجد که در هر کوى و برزن و در شهر و روستا پراکنده‏اند؛ عدم امکان مخالفت و مقابله با آن از سوى حکّام و صاحبان قدرت به دلایل از دست دادن مشروعیت خود؛ قایل بودن نوعى قداست، صحّت در پیام رسانى و قابلیت اعتماد به آن ... و مواردى از این قبیل.»

    براین اساس، مى‏توان گفت: منبر یک نوع نظام ارتباطى بوده است.

    دوم. باید توجه داشت که هر فرد انسانى کسانى را که به عنوان افراد خاص ارزش مى‏نهد و رفتار آن‏ها را سرمشق قرار مى‏دهد، در حقیقت نقش آن‏ها را براى خود الگو مى‏داند. بنابراین، وقتى فرد نقش معیّنى ایفا مى‏کند، رفتار خود را با توجه به نقشى که برایش الگوست، برمى‏گزیند. نقش‏هاى نمونه (الگو) در فرایند آموزش کمک مؤثرى مى‏کنند؛ زیرا فرد را با الگوهاى رفتارى پذیرفته شده در موقعیت‏هاى گوناگون آشنا مى‏سازند.(39)

    در زمان قاجاریه، که رفتن زن‏ها به مجالس روضه به صورت یک ارزش اجتماعى درآمده بود، مجالس روضه از جمله مکان‏هایى بودند که زنان بى‏هیچ قید و شرطى اجازه رفت و آمد بدان‏جا را داشتند.

    کارکردهاى مجالس عزادارى امام حسین علیه‏السلام

    شرکت در مجالس روضه‏خوانى، کارکردهاى بسیارى داشت که دو کارکرد مهم این مجالس عبارتند از:

    1. سرمشق‏گیرى و الگوسازى

    یکى از مباحثى که در این مجالس آموخته مى‏شد، زندگى ائمّه اطهار علیهم‏السلام بخصوص حضرت زهرا علیهاالسلام و حضرت زینب علیهاالسلام (به دلیل همجنس بودنشان) که طبیعتا رفتار، افعال و کنش‏هاى آن‏ها را سرمشق خود قرار مى‏دادند، و با توجه به نقش‏هایى که آن بزرگواران در موقعیت‏هاى گوناگون ایفا مى‏نمودند، اینان نیز سعى داشتند مثل آن‏ها باشند. بنابراین، افعال و رفتار حضرت فاطمه علیهاالسلام الگویى براى رفتار و اعمال زنان ایرانى گشته بود.

    توضیح مطلب آن‏که در حدیث مشهورى از حضرت فاطمه علیهاالسلام نقل شده است که فرمودند: «بهترین چیز براى یک زن آن است که او مرد نامحرمى را نبیند و مرد نامحرمى هم او را نبیند.»(40)

    یا وقتى پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله در تقسیم کارهاى منزل، بین على علیه‏السلام و فاطمه علیهاالسلام ، کارهاى منزل را به فاطمه علیهاالسلام و کارهاى خارج منزل را به على علیه‏السلام سپردند، حضرت فاطمه علیهاالسلام فرمود: هیچ چیز در دنیا به اندازه این تقسیم کار مرا خوش‏حال نکرد؛ چرا که رسول‏الله صلى‏الله‏علیه‏و‏آله با این عمل، مرا از مراوده با نامحرمان معاف داشتند.

    اما از سوى دیگر، در تاریخ آمده است که حضرت زهرا علیهاالسلام براى دفاع از حق خود (فدک) و دفاع از امام على علیه‏السلام به میان مردان نامحرم آمدند(41) (البته با حفظ کامل حجاب) و سخنرانى مشهور خود را در محاجّه با ابوبکر عنوان کردند، به طورى که ابوبکر مجبور شد قباله فدک را به او برگرداند (هرچند توسط عمر پس گرفته شد.) یا در مورد حضرت زینب علیهاالسلام آمده است: براى این‏که نامحرمى ایشان را نبیند، شبانه به زیارت قبر جدّش، رسول‏الله صلى‏الله‏علیه‏و‏آله مى‏رفت، اما همین زینب علیهاالسلام وقتى اسلام در خطر مى‏افتد، همراه برادر به میدان کربلا آمد و آن‏گونه در بازار کوفه، آتشین سخنرانى کرد یا در شام و مجلس یزید آن‏گونه در میان نامحرمان سخنرانى نمود و از اسلام و امام سجاد علیه‏السلام دفاع کرد.(42)

    شبیه همین رفتار و اعمال را در زمان قاجاریه از زنان ایران زمین مى‏بینیم؛ یعنى از یک سو، مشاهده مى‏کنیم که زنان ایران در عصر قاجار شدیدا نامحرم‏گریز و خانه‏نشین هستند، به طورى که اگر مجبور به خارج شدن از منزل مى‏شدند طورى بیرون مى‏آمدند که حتى صورت و انگشتان دست و پاى آن‏ها را کسى نبیند، ولى از سوى دیگر، وقتى خبر تبعید آیة‏الله میرزاى آشتیانى در تهران پخش شد، سراسیمه به خیابان‏ها ریخته، شروع به سروصدا کردند.

    چیزى که اینان را از زنان روستایى و سایر زنان سنّتى هم‏عصر خود جدا مى‏کند، همان شعور اجتماعى بالاى این دسته از زنان مى‏باشد. براى همین است که با این پدیده فقط در شهرها مواجه هستیم؛ زیرا عرصه فعالیت روضه‏خوان‏ها و منبرى‏ها در شهرها، بخصوص تهران آن روز، بود. این دسته از زنان با آن‏که قریب به اتفاقشان از نعمت سواد بى‏بهره بودند، اما در عمل، همان کارى را کردند که زنان باسواد در سال‏هاى 1357 و سال‏هاى پس در پیروزى انقلاب اسلامى انجام دادند.

    سؤالى که در این‏جا مطرح است، این‏که اگر فرض مزبور درست باشد، پس چرا در سایر مناطق شیعه‏نشین، مثل عراق و لبنان، چنین قیام‏هایى را از زنان سراغ نداریم و چرا حتى در ایران، از زمان صفویه تا زمان ناصرالدین شاه چنین امرى اتفاق نیفتاده است؟

    در پاسخ مى‏توان گفت: اولاً، صرف شیعه بودن چنین خاصیتى ندارد؛ چرا که تنها به اسم «شیعه بودن» و با تعالیم اجتماعى شیعه آشنایى نداشتن و تنها انجام وظایف فردى، مثل نماز و وضو و غسل، چنین خاصیت‏هایى ندارد.

    ادعا این نیست که صرف شیعه شدن چنین اثرى داشته است، بلکه سخن در این است که به دنبال رواج روضه‏خوانى و به تبع آن، بسط تعالیم اجتماعى تشیّع، زنان از چنان بلوغ فکرى برخوردار شدند. اما در قرون گذشته ـ گفته شد که ـ حضور زنان در مجالس وعظ چندان مرسوم نبود و این امر با مشکلاتى همراه بود.

    ثانیا، در قرون پیش از قاجار، مجالس روضه به صرف نوحه‏خوانى و عزادارى محدود بودند. با مراجعه به کتاب‏هاى منبرى موجود، مشاهده مى‏شود که بیش‏تر بلکه تمام کتاب‏هاى منبرى که پیش از قاجار نوشته شده‏اند به امور فردى و عبادى مؤمنان مى‏پرداختند، اما کتاب‏هاى پس از قاجار مسائل اجتماعى را نیز متذکر مى‏شدند.

    اما این‏که چرا چنین امورى از شیعیان سایر بلاد شیعه‏نشین (غیر ایران) سر نزده است، باید گفت: این شاهدى بر ادعاى مزبور است، نه ردى بر آن؛ چرا که اولاً، در کشورهاى دیگر غیر از ایران موضوع وعظ و روضه‏خوانى از رواجى مثل ایران برخودار نبود و ثانیا، به دلیل آن‏که همواره اکثریت و حاکمیت سایر کشورهاى شیعه‏نشین با غیرشیعیان بوده، مبلّغان شیعه از آزادى عمل برخودار نبودند و در منابر کم‏تر از امور اجتماعى سخن مى‏گفتند.

    2. ایفاى نقش درجامعه و مشارکت سیاسى

    دومین کارکرد مجالس روضه‏خوانى در قرن گذشته، مسؤولیت‏پذیرى و به دنبال آن، ایفاى نقش در جامعه و مشارکت سیاسى بود. پیش از توضیح و شرح این کارکرد، لازم است ابتدا تعریفى اجمالى از مشارکت سیاسى ارائه شود:

    میل برات «مشارکت سیاسى» را چنین تعریف مى‏کند: «مشارکت سیاسى رفتارى است که اثر گذارد و یا قصد تأثیرگذارى بر نتایج حکومتى را دارد.»(43)

    یا ساموئل هانتینگتون (Sumuel Huntington) و جان نلسون (Jean Nelson) «مشارکت سیاسى» را چنین تعریف مى‏کنند: «مشارکت سیاسى کوشش‏هاى شهروندان غیر دولتى براى تأثیر بر سیاست‏هاى عمومى است.»(44)

    بحث مفصّل درباره مشارکت سیاسى زنان در تاریخ معاصر، از حوصله این مقاله بیرون است و تنها به توضیحى کوتاه در این باره اکتفا مى‏شود:

    یکى از آموزه‏هاى علماى شیعه در منابر و روضه‏خوانى‏ها این بوده است که حق حکومت از آن ائمّه اطهار علیهم‏السلام و در زمان غیبت، حق فقهاى طراز اول یا مرجع تقلید شیعیان مى‏باشد. براى همین امر است که مشاهده مى‏کنیم در طول دوره قاجار و پیش از آن، مردم براى قضاوت و سایر مسائل حقوقى خود، مثل ثبت اموال و معاملات و صدور قباله فروش و خرید، به علما مراجعه مى‏کردند و با آن‏که دولت با گشایش دادگاه عرف، سعى در تعطیلى دادگاه شرع داشت، ولى موفق نمى‏شد. در حقیقت، حکومتى غیررسمى در داخل حکومت رسمى ایجاد شده بود.(45) به عنوان نمونه، مى‏توان از سید محمدباقر شفتى و ملّا قربانعلى زنجانى و آقا نجفى اصفهانى نام برد. بنابراین، دستورات و فتاوا و حتى توصیه‏هاى اجتماعى فقها واجب الاطاعه بودند. وظایف دینى نیز محدود به مسائل فردى ـ عبادى نمى‏شدند. از این‏رو، زنان نیز به عنوان مسلمانانى که وظایفى دارند، موظّف بودند که از دستورات اجتماعى مراجع اطاعت کنند، و در امور واجب، اذن شوهر و پدر و برادر لازم نیست، بلکه حتى با مخالفت آنان نیز باید واجب را اتیان نمود؛ مثل رفتن به حج واجب.

    از سوى دیگر، اسلام براى زن استقلال مالى قایل شده است و زن در اموال خود، بدون اذن شوهر مى‏تواند تصمیم بگیرد. براى همین است که مشاهده مى‏شود در نهضت مشروطه، زنان وسایل تزیینى خود را براى مقابله با تهدید روس به مجلس هدیه کردند.(46)

    بنابراین، یکى از کارکردهاى مجالس روضه را مى‏توان مشارکت سیاسى زنان براى تأثیر در سیاست‏هاى حکومت دانست؛ چرا که در مجالس روضه، هیجان مذهبى زنان تحریک مى‏شد؛ مثل تلاش زنان در دوره قاجار، بخصوص در نهضت «قیام تنباکو» و مقابله با تبعید مرجع تقلید خود (میرزاى آشتیانى) و در دوره‏هاى بعد، تلاش آنان در بازگرداندن علما از مهاجرت (براى دایر کردن عدالت‏خانه).

    3. تقویت انسجام اجتماعى و ارائه گروه‏هاى مرجع مناسب

    یکى دیگر از کارکردهاى مهم مجالس روضه در تاریخ معاصر، تقویت انسجام گروهى بود. هر جامعه براى آن‏که بتواند در قالب فرهنگ معیّنى زندگى کرده، ارتباط متقابل و موفقیت‏آمیزى داشته باشد، گونه‏هاى شخصیتى خاصى را که با فرهنگش هماهنگى داشته باشند، پرورش مى‏دهد.(47)

    ایفاى نقش هر فرد با مقایسه او با کسانى که وظیفه‏اى مشابه او دارند، ارزیابى مى‏شود. فرد با این مقایسه، مى‏تواند مشخص کند که آیا نقش خود را به درستى ایفا کرده است یا نه. «گروه‏هاى مرجع» یکى از معیارها و الگوها هستند که هرکس هنگام ارزیابى نقش خود، در یک موقعیت معیّن، از آن‏ها استفاده مى‏کند.(48)

    گروه‏هاى مرجع در شکل دادن به افعال و رفتار انسان‏ها بسیار مؤثرند و وقتى فردى خود را عضو گروهى دانست، یک نوع احساس همانندى با دیگران به او دست مى‏دهد. مى‏توان گفت که در این اجتماعات، وجدان جمعى به بهترین وجه شکل مى‏گیرد و احساسات افراد مشترک مى‏گردند.(49)

    مسأله اصلى این است که هرکس به ناچار، براساس جایگاهى که در اجتماع دارد، گروه مرجعى براى خود انتخاب مى‏کند. نقش این مجالس در این امر مهم جلوه مى‏کند که گروه مرجع مناسبى، اعم از متدینان و مؤمنان را که در رأس آن‏ها حضرت زهرا علیهاالسلام و حضرت زینب علیهاالسلام قرار دارند، به زن‏هاى آن زمان معرفى مى‏کردند.

    در پایان، باید گفت: در عصر گذشته، منبر و مجالس روضه نقشى همانند رسانه‏هاى جمعى امروزه بر عهده داشتند و فراهم سازى عوامل تعیین‏کننده در رفتار جمعى بسیار مؤثر بودند.

    عوامل تعیین‏کننده رفتار جمعى کدامند؟

    نیل اسملسر، جامعه‏شناس، شش شرط را به عنوان عوامل اولیه و تعیین‏کننده رفتار جمعى ذکر کرده است:

    1. زمینه ساختارى: به معناى این است که ساختار جامعه باید به‏گونه‏اى باشد که شکل خاصى از رفتار جمعى در آن به وقوع بپیوندد.

    2. فشار ساختارى: هنگامى که فشارى بر جامعه تحمیل مى‏شود، مردم اغلب براى یافتن راه حلى پذیرفتنى، به همکارى با یکدیگر ترغیب مى‏شوند.

    3. باور تعمیم یافته: پیش از این‏که راه حلى دسته جمعى براى یک مسأله یافت شود ، باید همه بپذیرند که چنین مسأله‏اى وجود دارد. بنابراین، مسأله باید شناخته شود، افکار را متوجه کند و راه‏حل‏هاى ممکن ارائه شود.

    4. عوامل شتاب دهنده: براى ظهور رفتار جمعى، باید نخست رویداد مهمى افراد را به واکنش جمعى وادارد.

    5. بسیج براى اقدام: هنگامى که رویداد شتاب دهنده رخ داد، گروه براى اقدام بسیج مى‏شود.

    6. عملیات مهار اجتماعى: موفقیت یا عدم موفقیت تلاش‏هاى جمعى افراد عمدتا به موفقیت یا شکست راه‏کارهاى مهار اجتماعى در جامعه بستگى دارد.(50)

    مجالس روضه و منابر عینا همان نقش سنتى را در عصر حاضر، در انقلاب اسلامى ایران نیز ایفا کردند و این نیست، مگر تأثیر مکتب حسینى بر مردم ایران، از جمله زنان ایرانى؛ چرا که در جوامع دیگر، زنان یا راه افراط مى‏پیمایند یا راه تفریط. یا کاملاً از اجتماع فاصله مى‏گیرند و اصلاً کارى به سرنوشت خود و کشور خود ندارند، یا آن‏قدر به قول خودشان سیاسى مى‏شوند که مى‏خواهند همدوش و همراه مردان در همه عرصه‏ها حضور داشته باشند، اگرچه این همدوشى با فطرت خودشان و آموزه‏هاى دینى‏شان منافات داشته باشد و حتى بعضى‏ها براى این‏که از قافله عقب نمانند، کاسه داغ‏تر از آش شده، از مردم غرب نیز غربى‏تر مى‏شوند!

    اما در انقلاب اسلامى ایران، دوباره حماسه نهضت تنباکو تکرار شد و همه دیدیم که چگونه زنانى که جز به وقت ضرورت، آن هم با حفظ حجاب کامل از منزل خارج نمى‏شدند، به خیابان‏ها ریختند و با رشادت‏هاى خود، انقلاب را به ثمر رساندند و هرگاه که انقلاب نیاز به کمک آنان داشت، چه در پشت جبهه و چه در راهپیمایى‏ها، حمایت‏هاى بى‏دریغ خود را نثار نمودند.

    نتیجه مهمى که مى‏توان گرفت این‏که روى آوردن به ترویج و تشویق مجالس روضه و وعظ در منازل، مى‏تواند یکى از راه‏هاى بسیار مهم در مقابله با تهاجم فرهنگى باشد.

    ··· پى‏نوشت‏ها

    1ـ ر.ک: بنفشه حجازى، بررسى جایگاه زن ایرانى از قرن اول هجرى تا عصر صفوى (به زیر مقنعه)، تهران، علم، 1376، ص 12 / ایلیاپاولوویچ پطروشفسکى، اسلام در ایران، ترجمه کریم کشاورز، تهران، پیام، 1354، ص 45

    2ـ جرجى زیدان، تاریخ تمدن اسلام، ترجمه و نگارش على جواهر کلام، تهران، امیرکبیر، 1333، ص 927

    3ـ حسن آزاد، گوشه‏هایى از تاریخ اجتماعى ایران (پشت پرده‏هاى‏حرمسرا)،چاپ‏سوم،ارومیه،انتشارات‏انزلى،1364،ص135

    4و5ـ همان، ص 155 / ص 163

    6ـ ر.ک: منصور صفت‏گل، ساختار نهاد و اندیشه دینى در ایران عصرصفوى،تهران،مؤسسه‏خدمات‏فرهنگى‏رسا،1381، ص 490

    7ـ ر.ک: همان، ص 9

    8ـ همان، ص 136 / حسن بیک روملو، احسن التواریخ، ص 86

    9ـ ادوارد براون، تاریخ ادبیات ایران از صفویه تا عصر حاضر، ترجمه رشید یاسمى، تهران، ابن‏سینا، 1345، ص 312

    10ـ ر.ک: صالح شهرستانى، تاریخچه عزادراى حسینى، از زمان آدم تا زمان ما در تمام کشورهاى جهان، قم، حسینیه عمادزاده، 1402 ق، ص 213 و 214

    11ـ ر.ک: همان، ص 215

    12ـ ر.ک: همان، ص 213ـ 226

    13الى16ـ ر.ک: همان، ص 312 / ص 215 / ص 216 / ص 216

    17ـ محمد بن منوّر، اسرار التوحید، به تصحیح احمد بهمنیار، تهران، طهورى، 1357، ص 64

    18ـ همان / بنفشه حجازى، پیشین، 175

    19ـ ر.ک. به: احمد کسروى، تاریخ مشروطیت ایران، چاپ شانزدهم، تهران، امیرکبیر، 1370

    20ـ عبدالله مستوفى، شرح زندگانى من، چاپ دوم، تهران، زوّار، 1343، ج 1، ص 286 - 277 / یاکوب ادوارد پولاک، سفرنامه پولاک،ترجمه‏کیکاوس‏جهاندارى،تهران،خوارزمى،1361،ص236

    21ـ حسن اعظام قدسى، خاطرات من یا روشن شده تاریخ صدساله، تهران، بى‏نا، 1342، ج 1، ص 22 / بشرى دلریش، پیشین، ص 72

    22ـ مهدى قلى‏خان هدایت، خاطرات و خطرات، چاپ دوم، تهران، زوّار، 1344، ص 88

    23و24ـ بشرى دلریش، پیشین، ص 73 / ص 74

    25ـ على‏اصغر شمیم، ایران در دوره سلطنت قاجار، چاپ سوم، تهران، علمى، 1271، ص 370

    26ـ خسرو معتضد و نیلوفر کسرى، سیاست و حرامسرا: زن در عصر قاجار، تهران، علمى، 1379، ص 203 و 204

    27ـ ر.ک: شیخ حسن کربلائى، تاریخ دخانیه، ص 168 تا 172 / ابراهیم تیمورى، قرارداد رژى، تحریم تنباکو؛ اولین مقاومت منفى در ایران، تهران، کتاب‏هاى جیبى، ص 102 تا 104

    28ـ حسن کربلائى، پیشین، ص 169

    29ـ ابراهیم تیمورى، پیشین، ص 103

    30ـ حسن کربلایى، پیشین، ص 169ـ 172

    31ـ احمدحسنخان،اعتمادالسلطنه،روزنامه خاطرات، ص 1059

    32ـ کریم طاهرزاده بهزاد، قیام آذربایجان در انقلاب مشروطه، بى‏جا، اقبال، 1363، ص 84 و 85

    33ـ عده‏اى از زنان پس از حرکت مظفّرالدین شاه به سوى خانه امیر بهادر، در نزدیکى آن گرد آمدند و فریاد زدند: ما آقایان و پیشوایان دین را مى‏خواهیم، ما مسلمانیم و حکم آقایان را واجب‏الاطاعه مى‏دانیم. چه طور راضى شویم علما را نفى بلد و تبعید نمایند. اى شاه مسلمانان، بگو تا علماى اسلام را ذلیل و خوار نگردانند. اى شاه اسلام، وقتى روس و انگلیس با تو طرف شوند، شصت کرور ملت ایران به حکم این آقایان جهاد مى‏کنند. آن‏ها را برگردانید. (خسرو معتضد، و نیلوفر کسرى، پیشین، ص 206 به نقل از: حیات یحیى.)

    34،35،36ـ همان، ص 199 / ص 209 / ص 199

    37ـ همان، به نقل از فریدون آدمیت، اندیشه ترّقى و حکومت قانون عصر سپهسالار، تهران، خوارزمى، 1351، ص 78 و 79

    38ـ اصغر فتحى، منبر یک رسانه عمومى در اسلام، تهران، پژوهشکده علوم ارتباطى و توسعه، چاپ اول، 1358، ص 37

    39ـ بروس کوئن، مبانى جامعه شناسى، ترجمه غلامعباس توسّلى و رضا فاضل، تهران، سمت، 1372، ص 85

    40ـ محمد بن سلیمان الکوفى، مناقب أمیرالمؤمنین علیه‏السلام ، ج 2، تحقیق محمد باقر محمودى، مجمع احیاءالثقافة الاسلامیة، 1412 ه.ق، ص 210. متن حدیث چنین است: «قال: حدثنا محمد بن الحسین الکوفى، حدّثنا مالک بن اسماعیل، حدّثنا قیس عن عبد الله بن عمران، عن على بن زید، عن سعیدبن‏المسیّب، عن على علیه‏السلام عنه انّه کان عند رسول‏الله صلى‏الله‏علیه‏و‏آله : فقال: أى شى‏ء خیرٌ للمرأة؟ فسکتوا فلما رجعت، قلت فاطمه: أى شى‏ء خیرٌ للنساء؟ قالت: [أن] لا یراهن الرّجال. [قال على: [فذکرتُ ذلک للنبى صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فقال: إنّما فاطمة بضعة منّى رضى‏الله‏عنه .» و «عن على علیه‏السلام قال: قال رسول‏الله صلى‏الله‏علیه‏و‏آله : أى شى‏ء خیر للمرءة؟ فلم یجبه أحدٌ قال: فرجعت فذکرت ذلک لفاطمة قالت: فما أجابه إنسان؟ قلت: لا. قالت: لیس شى‏ء خیرا للمرأة [من] أن لا یراها الرجل ولا تراه. قال: [فرجعت إلى النبى] فأخبرته بما قالت، فاطمة [ف] قال: فاطمة بضعة منى أو مضغه منى.»

    41ـ ابن أبى الفتح الإربلى، کشف الغمة، الطبعة الثانیة، بیروت، دارالاضواء، 1405، ص 102: "روى عن الأصبغ بن نباتة قال: سمعت أمیر الموءمنین علیه‏السلام یقول: والله لأتکلمنّ بکلام لا یتکلّم به غیرى إلاّ کذّاب. ورثت نبى الرحمة و زوجتى خیر نساء الأمة و أنا خیرالوصیین. و حیث یقتضى ذکرها علیهم‏السلام ذکر شى‏ء من کلامها فلابدّ من ذکر فدک إذ کانت خطبتها التى تحیّر البلغاء و تعجزّ الفصحاء بسبب منعها من التصرف فیها وکف یدّها علیهم‏السلام عنها.

    42ـ طالبان مى‏توانند به کتاب‏هاى مقتل الحسین علیه‏السلام ، أبو مخنف الازدى، ص 205 و ص 226 و إعلام الورى بأعلام الهدى الشیخ الطبرسى، ج 1، ص 471 و اللهوف فى قتلى الطفوف، السید ابن طاووس الحسنى، ص 86 و إعلام الورى مراجعه نمایند.

    43. Millbrath, L, political participation, (Hand book of political Behavoir), vol.4 (ed)

    و نیز ر.ک: نسرین مصفّا، مشارکت سیاسى زنان در ایران، تهران، وزارت امور خارجه، تهران، 5731، ص 12

    44. Sumuel Huntington and Jean Nelson participation no easy choice, (London: Harvard U.P , 1976)

    و نیز نسرین مصفّا، پیشین، ص 20

    45ـ براى مطالعه بیش‏تر ر.ک: ابوالحسنى منذر، کتاب حکومت علم و دولت فقر (شرح حال ملاقربانعلى زنجانى)

    46ـ ناظم الاسلام کرمانى، تاریخ بیدارى ایرانیان، چاپ پنجم، تهران، پیکان، 1377، ج 2، ص 92و93

    47ـ بروس کوئن، پیشین، ص 110

    48ـ همان، ص 86

    49ـ براى مطالعه بیش‏تر ر.ک: امیل دورکیم، درباره تقسیم کار اجتماعى،ترجمه‏باقرپرهام،بابل،نشرکتابسر، 1369، ص 83 ـ 110

    50ـ بروس کوئن، پیشین، ص 324 ـ 327



     

     

     



  • کلمات کلیدی :

  • <      1   2   3   4   5   >>   >

    لیست کل یادداشت های این وبلاگ
    روز و هفته معلم گرامی باد
    یلدا به کام شما باد
    اطلاعیه
    عکس های فسای قدیم-
    حیوانات و مدرنیته
    توهم و تخیل
    توجه
    [عناوین آرشیوشده]