محمدعلی مقامی ( جمعه 88/6/6 :: ساعت 2:45 عصر)
به نام خدا
ریزش مو در زنان
منبع:سایت مقالات علمی ایران
ریزش مو در خانمها بیشتر از مردان دارای تغییرات دوره ای است به عنوان مثال در فصل خاصی ریزش موی آنها شدید شده و هر سال این روند تکرار می شود و یا بعد از زایمان و بعد از یائسگی موی زیادی از دست می دهند. حجم موی زنان معمولا با افزایش سن کم می شود و یا بعضی افراد از نظر ژنتیکی موهای نازک و کم پشتی دارند و از زمان کودکی کم مو بودند این موارد کاملا طبیعی بوده و احتیاج به درمان خاصی ندار.? بسیاری از زنان با این تغیرات به خوبی کنار آمده و با آن زندگی می کنند ولی اکثریت فعال تر برخورد کرده و به دنبا ل هر درمانی می روند.البته در صورتی که مشکل روانی برای فرد ایجاد کند درمانهای قابل دسترسی موجود می باشد.
در مقابل شرایطی وجود دارند که عوامل دیگری مثل بیماری،تغییرات هورمو نهای داخلی و مصرف تعدادی از دارو ها و فاکتورهای محیطی و ژنتیکی باعث ریزش موی کامل می شوند این موارد به درمان داروئی یا جراحی نیاز داشته و حتما از طرف بیمار باید جدی گرفته شود.
به نظر بسیاری از مردم طاسی مختص مردان می باشد و خانم ها موهایشان را از دست نمی دهند اما حقیقت چیز دیگری است میلیونها زن در دنیا از طاسی رنج می برند و سالیانه به تعداد آنها افزوده می شود. وراثت عامل پرقدرتی در طا سی زنان می باشد یک زن از هر چهار زن این نوع طاسی را تجربه می کنند
. بعضی از زنان در مورد از دست دادن موی خود با هیچ کس صحبتی نمیکنند زیرا به تصور آنها ریزش مو و طا سی فقط مختص آقایان است و برای خانمها کاملا غیر طبیعی است بنابر این از نظر روحی بسیار آشفته می شوند و احساس اضطراب شدید و کاهش جذابیت ،کیفیت زندگی آنها را تهدید می کند. اگر از دست دادن مو تا این حد باعث مشکلات روانی شود،خانواده،دوستان و پزشک آن فرد بایستی تا حد ممکن به او کمک کند.
علت ریزش مو برای فهم علت ریزش مو بایستی اطلاع دقیقی از مراحل سیکل طبیعی رشد مو داشته باشیم. موهای انسان به طور طبیعی با یک روش دوره ای رشد می کنند که سیکل رشد مو نامیده می شود (یک مرحله رشد ویک مرحله استراحت و در نهایت ریزش).
مرحله رشد یک فولیکول با فولیکل همسایه متفاوت میباشد و به این حالت رشد موزائیکی گفته می شود. مدت آناژن (فاز فعال یا رشد ) ?-? سال کاتاژن (فاز تحلیل رونده ) ?=? سال تلوژن (فاز استراحت ) ?-? ماه طول مدت هر کدام از این فازها با توجه به سن، ،شرایط تغذیه،فاکتورهای هورمونی و عوامل فیزیولوژیک و پاتولوژیک بدن می توانندتغییر کند.
یک فولیکول مو در مرحله آناژن به بلند ترین طول خود رسیده و تا عمقی ترین ناحیه درم پایین می رود در محکمترین حا لت ممکن قرار داردبعد از مدتی فولیکل وارد مرحله کاتاژن شده در این مرحله تغییرات تحلیل برنده کوچک شدن و کوتاه شدن فولیکل شروع می شود و طول آن تا ?.? طول آناژن کوتاه میشود قسمت انتهائی آن (درمال پا پیلا ) جدا می شود در این زمان مو وارد فاز استراحت یا تلوژن شده و ? تا ? ماه در این حالت رکود به سر می برد وقتی یک فولیکل جدید از درمال پاپیلای باقی مانده شروع به رشد کردموی در حال استراحت ریزش پیدا می کند و یک موی جدید از جای خالی آن خارج میشود .
در حالت طبیعی ??% موها در فاز رشد می باشند و ??% در فاز استراحت و به طور متوسط روزانه ?? تا ??? تار موی تلوژن به هنگام شستن مو و شانه کردن ریزش پیدا می کنندپس همچنان که یک مو می ریزد موی جدید جای آن را می گیرد. مشکل زمانی آغاز میشود که موهای ریزش یافته بیشتر و سریعتر از موهای رویش یافته جدید ضعیف شود یا سیکل رشد آنها کوتاه شود و نتواند به حداکثر رشد آناژن برسد در این حالت بعد از مدتی از تعداد کل موها کاسته شده و یا ممکن است موها نازک تر شده وفرد متوجه کاهش حجم موهایش شود.این،علت اصلی ریزش مو می باشد عوامل مختلفی می توانند روی سیکل رشد مو اثر گذاشته و باعث ریزش موقت و یا دائمی شوند.
? انواع ریزش موی زنان
?) الگوی منتشر
?) الگوی مردانه
?) ریزش منطقه ای ?
? الگوی منتشر DIFFUSED PATTERN معمول ترین ریزش مو در خانمها طاسی منتشر می باشد. در این نوع طاسی موها در ناحیه وسیعی از سر نازک شده و تراکم آن کم می شود البته معمولا خط موی پیشانی باقی می ماند. عوامل مختلفی می توانند این نوع طاسی را ایجاد کنند در بیشتر موارد علت این نوع ریزش، ژنتیکی می باشد البته بیماریها و دارهای خاصی هم می توانند باعث ریزش منتشر شوند. از جمله:
الف) فاکتور ژنتیکی:
طاسی ارثی در خانمها آندروژنیک (ANDROGENETIC) یا الگوی زنانه (FEMALE PATTREN) نامیده می شود و ژن آن از پدر و مادر منتقل شده و به صورت اتوزومال مغلوب ظاهر می شود.
در زنانی که دچار این نوع ریزش می شوند فولیکولهای مو از نظر ژنتیکی نسبت به تستوسترون بسیار حساس می باشند و با وجود طبیعی بودن سطح هورمون موها از پشت خط موی فرونتال شروع به نازک شدن کرده و به سمت پایین پشت و کناره سر کشیده می شود معمولا در سنین ?? تا ?? ظاهر می شود و در مواردی هم در سن ?? سالگی اتفاق میافتد.
خوشبختانه در اکثر موارد خط موی فرونتال حفظ شده و مانند مردان عقب رفتن موهای پیشانی ایجاد نمی شود شواهد نشان داده در افرادی که از نظر ارثی مستعد طاسی هستند مصرف قرص های ضد بارداری سن شروع ریزش موی آنها را پایین آورده و زودتر دچار طاسی میشوند بنابراین در افرادی که سابقه خانوادگی طاسی زنانه دارند بهتر است این قرص را مصرف نکنند. اگر خانمی به این نوع ریزش مو مبتلا شد بایستی تمام علتهای موثر در زیرش مو (انواع بیماریها، مشکلات هورمونی، کم خونی، استرس) بررسی شوند در صورتی که هیچ گونه مشکل داخلی وجود نداشت تشخیص اصلی ریزش موی ارثی می باشد.
ب) بیماریها و شرایط خاصی که باعث ریزش موی منتشر در زنان می شود بعد از یائسگی، بیماری تخمدان پلی کیستیک، بیماری تیروئید، بیماری بافت همبند مثل لوپوس بعد از یائسگی به دلیل کاهش استروژن ریزش مو افزایش می یابد. در خانمها هورمون استروژن یک اثر محافظتی قوی بر مو و پوست دارد. تغذیه نامناسب بعد از مدتی تغذیه نامناسب بدن با کمبود ویتامین، کم خونی، کمبود پروتئین و کالری، کمبود روی و اسید های چرب ضروری، مواجه شده و هر کدام از این کمبودها می توانند باعث ریزش شدید مو شوند.
البته اثر آنها موقت بوده و در صورتی که کمبودها اصلاح شوند ریزش مو طبیعی می شود. خانمهایی که خونریزیهای ماهیانه شدید دارند در معرض کمبود آهن می باشند و در صورتی که این کمبود توسط تست آزمایشگاهی تشخیص داده شد حتما بایستی به دنبال درمان آن باشند زیرا می تواند یک عامل پر قدرت در ریزش موی خانمها باشد. همچنین افزایش ویتامین آ در بدن می تواند باعث ریزش مو شود.
تلوژن افلوویوم یا ریزش با تاخیر ناشی از استرس و دارو استرس می تواند عامل مهمی ریزش مو محسوب شود. به طور طبیعی ??-??% از موهای سر در مرحله استراحت به سر میبرند یک استرس شدید باعث می شود درصد زیادی از موها دریک زمان وارد مرحله تلوژن شوند و رشدشان متوقف می شود. چند ماه بعد از استرس وارد شده موهای در حال استراحت دچار ریزش شده و این ریزش به حدی شدید می باشد که باعث نگرانی فرد می شود این استرس می توان شامل: یک ضربه روحس ناگهانی (مرگ یکی از نزدیکان، از دست دادن شغل، جدایی)، بیماری (تب شدید، عفونت، آنفلوآنزا و ...) خستگی شدید ناشی از کار زیاد و داشتن جراحی باشد چون این حادثه چند ماه قبل اتفاق افتاده فرد ریزش موی خود را به آن نسبت نمی دهد این یک شرایط موقتی می باشد و طی چند ماه موهای جدید با سیکل طبیعی شروع به رشد می کنند و در سیکل آینده درصد زیاد از موها وارد مرحله استراحت
تعداد نسبتا زیادی از داروها می تواند باعث پدیده تلوژن افلوویوم شود البته این ریزش موقتی است و با قطع مصرف دارو مشکل بر طرف می شود.
?) داروهای رقیق کننده خون مثل وارفارین و هپارین
?) داروهای ضد تشنج: دیلانتین
?) داروهای ضد نقرس: کولشیسین و آلوپورینول
?) داروهای ضد فشار خون به خصوص بتابلوکر
?) داروهای ضد التهاب: پردنیزولون
?) داروهای پایین آورنده کلسترول
?) داروهای ضد افسردگی: لیتیوم
?) داروهای ضد بارداری
?) مصرف زیاد ویتامین آ
??) داروهای لاغری و کوکائین
? آناژن افلوویوم یا ریزش ناگهانی
آناژن افلوویوم شرایطی است که درصد زیادی از موهای در حال رشد به طور ناگهانی ریزش پیدا میکنند. شیمی درمانی و رادیو تراپی روی سلولهایی از بدن که به سرعت تقسیم می شوند مثل سلولهای سرطانی اثر کرده روی آنها هم اثر کرده و باعث از بین رفتن فولیکولها میشود. البته این حالت هم موقت بوده و چند ماه بعد از توقف شیمی درمانی موها شروع به رشد می کنند.
فاکتورهای شیمیایی مواد شیمیایی که در رنگ کردن موها، فر کردن، صاف کردن و دکلره استفاده می شوند می توانند باعث خشک شدن و خورد شدن موها شده و ریزش موقت ایجاد کنند در مواردی این ریزش موها دائم شده و موهای ریخته شده دوباره رشد نمی کنند.
? ریزش مو با طرح مردانه
در زنان در این نوع ریزش مو مانند مردان عقب رفتن خط موی پیشانی و خالی شدن وسط سر دیده میشود
. در این زنان موها در جلو و وسط سر نازک شده در حالی که در ناحیه پشت و کناره ها موها ضخیم و پر تراکم می باشد این نوع ریزش مو در اثر افزایش غیر طبیعی سطح هورمون مردانه می باشد در صورتیکه این افزایش با تست آزمایشگاهی مشخص شد مصرف داروهای آنتی آندروژن و محلول موضعی مینوکسیدیل تا حد زیادی از ریزش بیشتر جلوگیری میکند.
این زنان به دلیل داشتن موهای خوب و پر تراکم در ناحیه پشت سر کاندید مناسبی برای جراحی پیوند مو می باشند. کوچک سازی یا مینیاتوری شدن موها به دنبال اثر تستوسترون مقداری هورمون مردانه تستوسترون در بدن زنان وجود دارد در سلولهای خاصی از بدن هورمون تستوسترون به هورمون قوی تر دی هیدروتستسترون (DHT) تبدیل می شود البته این کار توسط آنزیم ?- آلفا ردوکتاز انجام می شود. در درمال پاپیلای فولیکول مو گیرنده های زیادی برای هورمون DHT وجود دارد و این هورمون از طریق کوتاه کردن سیکل رشد مو باعث میشود موی ضخیم در فولیکولهای حساس موی سر به موی کرکی و نازک تبدیل شود در واقع یک فولیکول قبل از رسیدن به مرحله آخر رشد به طور زودرس وارد فاز استراحت شده و رشد بیشتر آن متوقف می شود بنابراین موهای درآمده نازکتر به نظر می رسند تا اینکه دیگر مویی از آن فولیکول رشد نمی کند.
? ریزش موی منطقه ای
شایع ترین عواملی که می توانند باعث ریزش مو در یک قسمت سر شود:
?) Alopecia areata (آلوپسیا آراتا): در این حالت قسمتی از موها به صورت گرد و سکه مانند به طور ناگهانی دچار ریزش می شوندو به ندرت ممکن است تمام سر و حتی ابرو و مژه هم مبتلا شوند. این نوع ریزش منطقه ای با درمان های دارویی برطرف می شوند و انجام پیوند مو در این نوع ریزش صحیح نیست.
?) Tropecia Alopecia (آلوپسیا ناشی از کشش): در صورتی که موها آرایش خاصی داشته باشند که از ناحیه شقیقه ها و جلوی پیشانی به طور مرتب تحت کشش باشند باعث از بین رفتن فولیکولها در این ناحیه شده این نوع ریزش به خوبی به وسیله جراحی پیوند مو اصلاح می شود.
?) Trichotillomania (تریکوتیلومانیا) : یک نوع اختلال روانی است و بیشتر در زنان جوان دیده می شود.فرد موهای خود را به دور انگشتان پیچیده و با کشش محکم انها را میکند.
?) Face lift and brow lift procedures : در جراحی کشیدن صورت و بالا بردن ابروها نزدیک نایه برش جراحی یا در خط پیشانی ناتحیه شقیقه ها موها از بین می روند.
این افراد کاندید خوبی برای حرا حی پیوند مو می با شند.
?) Tinea capitis : یک نوع عفونت قارچی در سر می باشد و باعث ایجاد تکه های قرمز بدون مو یا همراه با موهای شکسته می شود. درمان درمان طاسی قدمت طولانی داشته و زنان و مردان از ???? سال پیش به دنبال درمنی برای ریزش موی خود بوده اند.
چون به نظر آنها داشتن مو مترادف است با جوانی، زیبایی، زنده دلی، اطمینان و اعتماد به نفس. اولین درمانها از نسلی به نسل گذشته و اکنون در کتابخانه های پزشکی شفا دهنده های مصر قدیم گنجانده شده است. خوشبختانه امروزه ما در زمانی زندگی میکنیم ه انواع درمانهای دارویی و جراحی برای ریزش مو وجود داشته و طاسی را به طور کامل میتوان درمان نمود.
باتوجه به علتهای متفاوت ریزش مو اولن و ممترین قدم در درمان آن تشخیص دقیق علت میباشد. در مواردی که بیماری یا اختلال هورمونی و یا کمبود تغذیه عامل ریزش مو باشد بایستی به دنبال درمان کامل علت زمینه ای باشیم .
چه زنانی می توانند بهترین کاندید پیوند مو باشند.؟ به دنبال پیشرفت علم و دست یابی به تکنیک های جدید جراحی این امکان برای زنان وجود دارد که بتوانند دوباره به موهای زیبای از دست رفته خود برسند. روش فولیکولار یونیت جدیدترین تکنیک در پیوند مو میباشد که باعث ایجاد یک خط موی کاملا طبیعی میود و با این روش زیباترین نتایج را در بیماران میتوان دید.
به طوری که بقیه افراد قادر به به تشخیص ان نخواهند بود. این جراحی به صورت سرپایی با بیحسی موضعی انجام شده و در این عمل یک نوار بباریک از ناحیه پشت سر برداشته شده و به واحد های فولیکولی تقسیم شده و در قسمت جلوی سر کاشته میشود. افرادی که موهای پشت سرشان از تراکم بالایی برخوردار باشد کاندید خوب برای این جراحی می باشند.
? زنانی با ریزش موی طرح مردانه ک در این افراد به دلیل سطح بالای هورمون آندروژن ناحیه پیشانی و فرق سر دچار یزش شده و در قسمت پشت سر تراکم خوبی دارند. به دنبال درمان هورمونی برای ترمیم موهای ریخته شده میتوانند از پیوند مو استفاده کنند.
? زنانی با ریزش منطقه ای ناشی از کشیدن موها و یا بعد از جراحی کشش صورت و بالابردن ابرو
? زنانی که دارای طاسی ژنتیک منتشر می باشند معمولا در ناحیه پشت سر تراکم خیلی بالایی ندارند . البته این افراد می توانند پیوند مو انجام دهندو با انجام پیوند تراکم مو در قسمت جلوی سرشان افزایش یافته و ظاهر زیباتری پیدا میکنند ولی بایستی توقع و انتظارات آنها از جراحی واقع بینانه باشدو بعد از جراحی منتظر یک تراکم بسیار بالا نباشند.
منبع:
مرکز پیوند موی جردن